Podstawowe informacje o Chinach

Chińska Republika Ludowa z 9,5 mln km2 jest trzecim pod względem wielkości powierzchni państwem świata. Stolicą jest Pekin (Beijing), a kraj podzielony jest na 21 prowincji i 5 regionów autonomicznych (Mongolia Wewnętrzna, Ningxia, Xinjiang, Tybet oraz Guangxi). Istnieją 4 specjalne okręgi miejskie, które bezpośrednio podlegają administracji centralnej stolicy. W ostatnich latach do Chin wrócił Hongkong oraz Makau.

Troszkę geografii

Dwie trzecie powierzchni kraju zajmują góry, pustynie, zbiorniki wodne i rzeki oraz tereny, na których z różnych powodów nie można prowadzić produkcji rolniczej. Nieurodzajne są również znaczne powierzchnie Mongolii Wewnętrznej, Wyżyny Tybetańskiej i Qinghai oraz Xinjiangu. Z całej powierzchni Chin produkcja rolnicza może być prowadzona na jedynie 15-20 % terytorium.

Zachodnią część kraju ograniczają wyżyny: Wyżyna Tybetańska (4 500 m n.p.m) oraz Qinghai. Na południowym zachodzie rozciągają się Himalaje, których najwyższy szczyt Mt.Everest (8848 m n.p.m.) wznosi się na granicy chińsko-nepalskiej. Od północy terytorium Chin ogranicza pustynia. Na terenie regionu autonomicznego Xinjiang znajduje się największe bezodpływowe słone jezioro Lop Nur oraz największa chińska pustynia Takla Makan.

Miejscem o najwyższych temperaturach jest najniższa depresja Chin położona na wschód od gór Tien Szan - Kotlina Turfańska. Najważniejsze tereny rolnicze rozciągają się w dolinie rzeki Jangcy. Region ten jest również ojczyzną ludu Han, narodowości dominującej w Chinach, jak również stanowi najgęściej zaludnioną część Państwa Środka. Od wschodu Chiny graniczą z Morzem Żółtym, Morzem Wschodnio-Chińskim i Morzem Południowo-Chińskim.

Ze względu na ukształtowanie powierzchni kraju do dnia dzisiejszego głównym szlakiem komunikacyjnym pozostają szlaki wodne. Najdłuższa rzeka Chin - Jangcy - płynie z zachodu na wschód, ma 6 300 km długości. Jest trzecią co do wielkości rzeką wiata (po Nilu i Amazonce). Rzeka Żółta, która jest kolebką cywilizacji chińskiej ma 5460 km, jest druga pod względem długości rzeką kraju. Ważną funkcję komunikacyjną spełnia także największa hydrologiczna budowla wiata - Wielki Kanał, który połączył południe (Hangzhou) z północą (Pekin). Ciągnie się na długości prawie 1800 km.

Mieszkańcy

Chiny zajmują pierwsze miejsce pod względem liczby ludności. Według oficjalnych danych liczba mieszkańców wynosi ponad 1,3 mld., z czego tylko około 30% stanowią mieszkańcy miast. W celu ograniczenia wzrostu populacji rząd wprowadził ogólnonarodową kontrolę urodzin, której zasady zezwalają rodzinie na posiadanie tylko jednego dziecka.

Około 93% całej populacji stanowią Hanowie, a mniejszości narodowe stanowią jedynie 7%. Oficjalnie uznawanych jest 55 mniejszości narodowych, które zamieszkują najczęściej na terenach przygranicznych.

Trzy Wielkie Idee

Trzy silne nurty myli ludzkiej - taoizm, konfucjanizm i buddyzm - miały wpływ na kształtowanie religijnej postawy mieszkańców Państwa Środka.

Taoizm zapoczątkowany został przez mistrza Laozi, żyjącego w szóstym wieku przez Chrystusem. W swoim dziele zatytułowanym Droga cnoty zawarł on swoje idee. Według nauk mistrza siłą sprawcza całej natury, porządkiem stojącym ponad całym życiem i duchem jest Dao - droga wszechwiata. W swoim życiu ludzie powinni dążyć do życia uporządkowanego, w zgodzie z naturalnym ładem wszechświata.

Konfucjonizm był raczej systemem filozoficznym, niż religią, ale na przestrzeni wieków przekształcił się w system filozoficzno-religijny. Jego twórca był Konfucjusz. Urodził się około roku 551 p. Ch., pochodził z ubogiej rodziny. Do ukończenia 50 roku życia pracował jako urzędnik państwowy niższej rangi, a następnie rozpoczął misję mającą na celu doskonalenie rządów w kraju. Przez 13 lat odwiedzał kolejne państwa, gdzie starł się doradzać poszczególnym władcom, jak należy rządzić krajem. W czasie swoich wędrówek poszukiwał on, niestety bezowocnie, możliwości wcielenia swoich idei w życie. Ostanie lata przed śmiercią (479 r p.n.e.) spędził w rodzinnych stronach, poświęcając się nauczaniu i studiując literaturę. Konfucjańska myl została rozpropagowana i wywarła silny wpływ na świadomość narodową Chińczyków dopiero po śmierci Konfucjusza. Żyjący w latach 372 - 289 p.n.e. uczony Mengzi wydał zbiór nauk Konfucjusza, co przyczyniło się do spopularyzowania nauk mistrza. Z biegiem czasu filozofia k

Konfucjańska przeniknęła do wszystkich warstw społeczeństwa, stając się nawet obowiązkowym przedmiotem dla kandydatów na urzędników państwowych, a następnie została przekształcona w system filozoficzno-religijny i stała się religią państwową za czasów panowania dynastii Han. W VII i VIII wieku wzniesiono wiele klasztorów i świątyń poświęconych Konfucjuszowi. Główną zasadą tego systemu filozoficznego był szacunek i obowiązek dzieci wobec rodziców, posłuszeństwo młodszych wobec starszym, kobiet wobec mężczyzn. Cały naród natomiast miał być posłuszny i składać hołd cesarzowi - uosobieniu konfucjańskiej cnoty i mądrości uznawanego za ojca narodu. Konfucjanizm wprowadził również kult przodków. Po roku 1949 konfucjanizm był postrzegany jako system reakcyjny, pozostałość po burżuazji. Szczególnie mocno tępiony był w okresie tzw. rewolucji kulturalnej, kiedy to znaczna część świątyń, bibliotek, klasztorów konfucjańskich uległa bezpowrotnej zagładzie.

Religia buddyjska dotarła do Chin z Indii. W pierwszym wieku po Chrystusie do Chin przybyli pierwsi mnisi buddyjscy oraz sprowadzone zostały pisma religijne i posąg Buddy. Stało się tak za przyczyną ówczesnego cesarza Ming z dynastii Han, który żywo zainteresował się nowa religią. Intensywny rozwój buddyzmu nastąpił między III a VI wiekiem. Wtedy też powstało wiele świątyń i klasztorów buddyjskich, które obok funkcji religijnych pełniły wiele innych funkcji. Dawały schronienie uchodźcom, sierotom, pełniły funkcję przytułków i szpitali. Dzięki tłumaczeniu na język chiński pism buddyjskich sprowadzanych z Indii religia ta zdobywała coraz szersze rzesze zwolenników.

Innymi religiami w Chinach o znacznie mniejszym znaczeniu są islam, chrześcijaństwo i judaizm. Dwie ostatnie religie obecne są na tych terenach już od ponad 1000 lat. Obecnie dynamicznie rozwija się chrześcijaństwo oraz wiele sekt, jak głośnia niedawno Falun Gong.

Dopiero w latach siedemdziesiątych, po zawierusze tzw. rewolucji kulturalnej zezwolono na praktyki religijne, ponownie otworzono zamknięte świątynie, rozpoczęto odbudowę niektórych zniszczonych świątyń i klasztorów. Spośród wszystkich religii w Chinach najwięcej ludzi wyznaje buddyzm. Dominującym światopoglądem jest obecnie ateizm.